Trong hôn nhân, tài sản không chỉ là vật chất mà còn là biểu hiện hợp tác, chia sẻ giữa hai người. Khi vợ chồng muốn thỏa thuận tài sản, hoặc trong trường hợp ly hôn xảy ra, việc hiểu rõ tài sản chung là gì, cách phân chia ra sao, quy định nào áp dụng sẽ giúp tránh tranh chấp, rủi ro pháp lý. Bài viết này sẽ cùng bạn tìm hiểu khái niệm tài sản chung vợ chồng và những quy định mới nhất về phân chia khi có tranh chấp.
Khái niệm
- Theo khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung vợ chồng là tài sản do hai bên cùng tạo lập trong thời kỳ hôn nhân (từ lao động, sản xuất kinh doanh, thu nhập, hoa lợi từ tài sản riêng), tài sản được tặng, thừa kế chung.
- Tài sản chung phải được quản lý, chiếm hữu, định đoạt theo thỏa thuận của vợ chồng. Khi định đoạt các tài sản chung loại bất động sản, động sản cần đăng ký hoặc tài sản là nguồn thu nhập chính của gia đình, việc định đoạt phải có thỏa thuận bằng văn bản của hai bên.
- Trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng có thể thỏa thuận phân chia tài sản chung (hoàn toàn hoặc một phần) nếu không ảnh hưởng nghiêm trọng đến các quyền lợi của gia đình hoặc con cái. Nếu không thỏa thuận được, có quyền yêu cầu Tòa án can thiệp.
Các vấn đề pháp lý về tài sản chung của vợ chồngNguyên tắc chiếm hữu, sử dụng và định đoạt
- Theo Điều 35 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung phải có sự thỏa thuận của cả hai vợ chồng. Đặc biệt, với các loại tài sản quan trọng như:
+ Bất động sản;
+ Động sản phải đăng ký quyền sở hữu;
+ Tài sản là nguồn thu nhập chính của gia đình, phải có sự đồng ý bằng văn bản của cả hai bên khi chuyển nhượng, thế chấp, tặng cho hoặc giao dịch khác.
- Nếu một bên tự ý định đoạt tài sản chung trong trường hợp phải có sự thỏa thuận mà không được sự đồng ý của bên kia, giao dịch đó có thể bị tuyên vô hiệu, và bên vi phạm phải bồi thường thiệt hại (nếu có).
Thỏa thuận chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân
- Theo Điều 38 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, vợ chồng có thể thỏa thuận chia một phần hoặc toàn bộ tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân nếu việc chia không ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi của gia đình, con cái hoặc nhằm trốn tránh nghĩa vụ tài chính.
- Thỏa thuận này phải lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực để đảm bảo giá trị pháp lý.
Nguyên tắc chia tài sản chung khi ly hôn
- Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, khi ly hôn, việc chia tài sản chung được thực hiện theo hai hướng:
+ Tự thỏa thuận: Vợ chồng có thể tự chia theo ý chí của mình; nếu thỏa thuận hợp pháp, Tòa án sẽ công nhận.
+ Không thỏa thuận được: Tòa án chia theo nguyên tắc công bằng, thường là chia đôi nhưng có xét đến: Hoàn cảnh của mỗi bên; Công sức đóng góp trong việc tạo lập, duy trì tài sản; Lỗi của mỗi bên trong vi phạm nghĩa vụ vợ chồng; Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con chưa thành niên hoặc con mất năng lực hành vi dân sự.
- Tài sản chung có thể được chia bằng hiện vật hoặc giá trị tương đương. Nếu một bên nhận phần tài sản có giá trị lớn hơn, phải thanh toán phần chênh lệch cho bên còn lại.
Nghĩa vụ tài chính và công nợ liên quan đến tài sản chung
- Theo Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, việc chia tài sản khi ly hôn phải bảo đảm công bằng, dựa trên công sức đóng góp và hoàn cảnh của mỗi bên.
+ Tài sản chung là tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân hoặc được tặng, thừa kế chung; được chia đôi nhưng có xét đến yếu tố hoàn cảnh, công sức, lỗi của vợ chồng và quyền lợi của con.
+ Tài sản riêng gồm tài sản có trước hôn nhân, được tặng cho hoặc thừa kế riêng; người sở hữu có toàn quyền định đoạt, trừ khi đã nhập vào khối tài sản chung.
+ Công nợ chung là nghĩa vụ tài chính phát sinh để phục vụ đời sống gia đình hoặc vì lợi ích chung, do hai bên cùng chịu trách nhiệm. Nếu khoản nợ chỉ phục vụ mục đích cá nhân của một bên thì người đó phải tự chịu trách nhiệm thanh toán.
Kết luận
Tài sản chung của vợ chồng là nền tảng vật chất của đời sống hôn nhân, đồng thời cũng là lĩnh vực pháp lý phức tạp, dễ phát sinh tranh chấp khi quan hệ vợ chồng rạn nứt. Hiểu đúng và áp dụng đúng quy định pháp luật về tài sản chung giúp vợ chồng bảo vệ quyền lợi hợp pháp, duy trì sự minh bạch và công bằng trong hôn nhân cũng như khi ly hôn.
Nếu bạn đang cần tư vấn chia tài sản chung, xác định công nợ, hoặc lập thỏa thuận tài sản hôn nhân, hãy liên hệ ngay Pháp lý Tuệ Nhân, đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý hôn nhân - gia đình uy tín. Chúng tôi sẽ giúp bạn phân tích hồ sơ, đưa ra giải pháp pháp lý phù hợp nhất và bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp của bạn trước pháp luật.